ALBERT AYLER

Albert Ayler (ur. 13 lipca 1936 w Cleveland, zm. 25 listopada 1970 w Nowym Jorku) amerykański saksofonista jazzowy, uważany - obok Ornette Colemana - za twórcę free jazzu.

W dzieciństwie grał na saksofonie altowym w kościele. W wieku 10 lat podjšł naukę w szkole muzycznej, grywał też w lokalnych zespołach rhytm'n'bluesowych. W 1952 został członkiem zespołu Little Waltera Jacobsa. Po ukończeniu szkoły średniej zaciągnął się do wojska, stacjonował m.in. we Francji. Grywał w orkiestrach wojskowych, wojskowe marsze miały stać się w przyszłości silną inspiracją dla jego muzyki. Na początku lat 60. powrócił do Stanów Zjednoczonych, jednak ze względu na specyficzny styl gry nie mógł znaleźć pracy jako muzyk. W 1962 powrócił do Europy i zamieszkał w Szwecji. Nagrywał płyty, prowadził lokalne zespoły jazzowe, współpracował z Cecilem Taylorem. W 1964 Ayler znów zamieszkał w Stanach Zjednoczonych, w tym samym roku ukazał się jego przełomowy album Spiritual Unity, nagrany dla nowojorskiej wytwórni ESP. W tym czasie Ayler ostatecznie ukształtował swój freejazzowy styl, grając w trio z basistą Garym Peacockiem i perkusistą Sunny Murrayem. Z trio Aylera współpracował w tym czasie trębacz Don Cherry (zastąpiony kilka lat później przez Dona Aylera). W 1966 Ayler podpisał kontrakt ze znaną wytwórnią Impulse!. W drugiej połowie lat 60. nagrywał najczęściej z dwoma kontrabasami, co nadało jego muzyce twardsze, bardziej zdecydowane brzmienie. Pod koniec życia Ayler zarejestrował też kilka nowatorskich nagrań, inspirowanych rockiem i funkiem, wydanych pośmiertnie na płycie Holy Ghost. W 1967 przeżył pierwsze załamanie nerwowe. 5 listopada 1970 zniknął, dwadzieścia dni później jego ciało wyłowiono z rzeki East River w Nowym Jorku. Według oficjalnego śledztwa popełnił samobójstwo.

Albert Ayler miał specyficzny sposób gry, za co nie wszyscy go lubili. Mimo wszystko udało mu się wybić i obecnie jest uważany za jednego z najlepszech saksofonistów wszech czasów.